(سرمقاله ی هفتمین شماره ی مجله دانش نامه ی علوم قرآن و حدیث)
چه نیک فرمودهاند بزرگان مذهب بر مبنای فرمایش معصومان(علیهم السلام) که در دین مقایسه نیست؛ چه عقل ما محدود است و مقایسهها بر اساس تصورات و تعلقات شخصی ترسیم میشود.
در روایت زیر شخص به دنبال مقایسه بین شرکت در تشیع جنازه و جلسهی دانشآموزی است اما پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) افق نگاه او و ما را متفاوت میکند:
«جَاءَ رَجُلٌ مِنَ الْأَنْصَارِ إِلَى النَّبِیِّ صلّی اللهُ علیه و آله فَقَالَ: یَا رَسُولَ اللهِ، إِذَا حَضَرَتْ جَنَازَهٌ أَوْ حَضَرَ مَجْلِسُ عَالِمٍ، أَیُّهُمَا أَحَبُّ إِلَیْکَ أَنْ أَشْهَدَ؟ فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صلّی الله علیه و آله: إِنْ کَانَ لِلْجَنَازَهِ مَنْ یَتْبَعُهُا وَ یَدْفِنُهَا فَإِنَّ حُضُورَ مَجْلِسِ الْعَالِمِ
أَفْضَلُ مِنْ حُضُورِ أَلْفِ جَنَازَهٍ، وَ مِنْ عِیَادَهِ أَلْفِ مَرِیضٍ، وَ مِنْ قِیَامِ أَلْفِ لَیْلَهٍ، وَ مِنْ صِیَامِ أَلْفِ یَوْمٍ، وَ مِنْ أَلْفِ دِرْهَمٍ ُتَصَدَّقُ بِهَا عَلَى الْمَسَاکِینِ، وَ مِنْ أَلْفِ حِجَّهٍ سِوَى الْفَرِیضَهِ، وَ مِنْ أَلْفِ غَزْوَهٍ سِوَى الْوَاجِبِ تَغْزُوهَا فِی سَبِیلِ اللهِ بِمَالِکَ وَ َفْسِکَ.
وَ أَیْنَ تَقَعُ هَذِهِ الْمَشَاهِدُ مِنْ مَشْهَدِ عَالِمٍ؟! أَ مَاعَلِمْتَ أَنَّ اللهَ یُطَاعُ بِالْعِلْمِ، وَ یُعْبَدُ بِالْعِلْمِ، وَ خَیْرُ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ مَعَ الْعِلْمِ، وَ شَرُّ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ مَعَ الْجَهْل؟! (فتال نیشابوری، روضه الواعظین، ج۱، ص۱۲)
یکى از انصار نزد رسول خدا(صلی الله علیه و آله) آمد و عرض کرد: اى رسول خدا! اگر بنا باشد جنازهاى را تشییع کنم یا در مجلس درس دانشمندى حاضر شوم، حضور مرا در کدام یک از این دو بیشتر دوست دارى؟ رسول خدا(صلی الله علیه و آله)فرمود: اگر کسانى باشند که در پى جنازه رفته و آن را به خاک بسپارند، حاضر شدن در مجلس مرد دانشمند از هزار تشییع جنازه، و دیدار از
هزار بیمار، و قیام به عبادت در هزار شب، و روزه داشتن در هزار روز، وصدقه دادن هزار درهم به بینوایان، و از هزار حجّ مستحبى، و از حضور در هزار جنگ در راه خدا- جز جنگ واجب- و دادن مال و جان در این راه، فضیلتى بیشتر دارد. اینها کجا به پاى حضور در مجلس عالم مىرسد؟ آیا نمی دانی که اطاعت و عبادت خدا نیز به علم است، و نیکى دنیا و آخرت با علم است، و شرّ دنیا و آخرت با جهل و نادانى؟!
وقتی علم عظمتی این چنین دارد باید برای کسب آن تلاش نمود و برای وجدان آن توسل تا«علم مصبوب» الهی بر کویر نادانی ما ببارد؛ بدان امید دفتر دیگر از مجلهی دانشنامهی علوم قرآن و حدیث را میگشاییم.