دوشنبه, دی ۳, ۱۳۹۷ – ۱۴:۵۱
* تسنیم:حضرت زینب(سلام الله علیها) نزد اهل‌بیت (علیهم‌السلام) از چه جایگاهی برخوردار است؟
* پوراسماعیل:خوب می¬دانیم اهل¬بیت (علیهم‌السلام) به دلیل دارا بودن درجه عصمت در تعاریف خود کم‌گویی یا زیاده‌گویی ندارند. یکی از ویژگی¬های منحصر به فرد حضرت زینب (سلام الله علیها) توصیف¬های متفاوت اهل¬بیت به ویژه پنج تن آل رسول از ایشان است. روز میلاد این بانو، نقطه آشکار شدن فضائل بی¬بدیل اوست، چراکه نبّی مکرّم در نامگذاری¬اش منتظر پیک وحی بود و حاضران و غائبان را به پاسداشت حرمت او سفارش کرد و ¬فرمود: او شبیه همسرم خدیجه (سلام الله علیها) است. شاید وصف نبّی را اینگونه بتوان تعبیر کرد: آنچنان که حضرت خدیجه (سلام الله علیها) تمام هستی مادی و معنوی خود را برای شکلگیری اسلام بر طَبق اخلاص نهاد، حضرت زینب (سلام الله علیها) نیز تمام هستی خود را برای زنده نگه داشتن اسلام اصیل هزینه خواهد کرد.
اگر بی‌وفایی نامردمان روزگار سبب شد قدر این بانو چونان مادرش مجهول بماند، اما در سیره¬ اهل¬بیت (علیهم‌السلام) تکریم به حضرت زینب (سلام الله علیها) کاملاً مشهود است؛ به عنوان مثال، در منابع مختلف آمده روزی حضرت زینب (سلام الله علیها) بر برادرش در حالی وارد شد که امام حسین (علیه السلام) مشغول قرائت قرآن بود، امام همانطور که قرآن در دست مبارکش بود، تمام قد به احترام خواهر بزرگوارش از جا برخاست. از بیانات امام سجاد (علیه السلام) درباره عمه خود زینب (سلام الله علیها) می¬توان دریافت که حضرت (سلام الله علیها) دارای علم لدّنی است. حضرت در توصیفی می¬فرمایند: «عمتی انتِ بحمدالله عالمهٌ غیرُ معلمهٍ و فَهِمهٌ غیْرُ مُفَهَّمَهٍ». او هم محدثه است که خطبه بی بدیل فدکیه را از زبان مادر، راوی است و هم مفسّر است که بانوان مدینه در درس¬های تفسیر او شرکت می¬کردند. نقل دقیق خطبه فصیح و بلیغ فاطمی در حالی که حدود ۶ سال از بهار زندگی را بیشتر نگذرانده بود نشان از شخصیت استثنایی حضرت زینب (سلام الله علیها) دارد. به یقین هستی محتاج دعای اهل¬بیت (علیهم‌السلام) است، اما این بانو از چنان جایگاهی نزد اهل¬بیت (علیهم‌السلام) برخوردار است که کشتی نجات عالم، امام حسین (علیه السلام) در وداع آخر به خواهرش می¬گوید: «یا اختاه لا تَنْسینی فی نافلهِ اللیل» یعنی: خواهرم در نافله شب مرا فراموش نکن.
* تسنیم: نقش حضرت زینب (سلام الله علیها) در حفظ جایگاه امامت را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
* پوراسماعیل:صاحب «تنقیح المقال» می¬گوید: اگر ما در مورد حضرت زینب (سلام الله علیها) ادعای عصمت کنیم، کسی نمی¬تواند لب به انکار بگشاید مگر اینکه با مقامات این بانو آشنا نباشد وگرنه امام حسن (علیه السلام) بخشی از مسئولیت امامت را بر دوش او نمی¬نهاد و امام سجاد (علیه السلام) به وی نیابت خاصه در بیان احکام نمی¬داد. شیخ طوسی نیز در «الغیبه» به نیابت خاصه حضرت زینب (سلام الله علیها) از امام حسین (علیه السلام) اشاره دارد و می¬گوید: در تمام مدت کسالت امام سجاد (علیه السلام) در احکام دین به ایشان مراجعه می‌شد.
تعابیری از این دست نزد رجالیون شیعه یافت می¬شود که از یک سو حاکی از عصمت حضرت زینب (سلام الله علیها) است و از دیگر سو اشاره به پیوند او با درخت تنومند امامت دارد. این همه در حالی است که با بررسی زندگی حضرت زینب (سلام الله علیها) به تلاش وی برای حفظ جایگاه امامت بیشتر پی می¬بریم. ایشان در روز عاشورا تلاش کرد با کلمات مستقیم خود به عمرسعد، وی را از کشتن امام حسین (علیه السلام) باز دارد و بعد از شهادت امام(علیه السلام)، رسالت سنگین حراست از جان امام سجاد (علیه السلام) را بر عهده داشت. بیماری، تنها عامل حفظ جان امام سجاد (علیه السلام) در روز عاشورا نبود، بلکه جان‌فشانی زینب کبری (سلام الله علیها) نقش مهمی در حفظ امام داشت، از این¬رو نقش اقدامات حضرت زینب (سلام الله علیها) در حفظ جان امام زمان خود قابل تأمل و برای روزگار امروز درس¬آموز است. این بانوی بزرگوار، مرز حراست از امام زمان را، اهدای جان ترسیم می¬کند اینجاست که شهادت در راستای خواست حجت¬ خدا، موهبتی است که نصیب هرکسی نمی¬شود.
یکی از ویژگی¬های اهل نفاق این است که وقتی کار ناشایستی انجام می¬دهند به ازای جبران کارهای ناپسند خود به حجم بدی خود می¬افزایند؛ در این مسیر نقاب دین بر صورت می¬زنند و در توجیه کارهای خود به قسمتی از آیات قرآن اشاره می¬کنند تا هر طور که هست حرف خود را به کرسی بنشانند، وقتی سپاه دشمن شرف و انسانیت خود را لگدمال کرد و حتی به طفل شیرخوار امام حسین (علیه السلام) هم رحم نکرد، وقتی به تعهدات خود عمل نکرد و هر چه ¬گذشت با توجیهات وقیحانه بر اعمال ناشایست خود جرأت بیشتری پیدا کرد دشواری¬های اولویت حفاظت از جان امام در طول سفر برای زینب کبری (سلام الله علیها) بیشتر عیان شد و ایشان به شکل غیر قابل وصفی از عهده¬ی آن برآمد.
بعد از شهادت امام حسین (علیه السلام) سپاه عمر سعد برای غارت خیمه‌ها به اهل¬بیت (علیهم‌السلام) هجوم بردند، گروهی از آنان به امام سجاد (علیه السلام) رسیدند، امام از شدت ضعف و بیماری نمی¬توانست از جای خود برخیزد. یکی از آنها فریاد زد: به کوچک و بزرگ آنان رحم نکنید و احدی از آنان را باقی نگذارید! دیگری گفت: شتاب نکنید تا با امیر عمر سعد در این باره مشورت کنیم. در این هیاهو، شمر شمشیر کشید و قصد جان امام (علیه السلام) کرد و گفت: ابن‌زیاد دستور کشتن فرزندان حسین را صادر کرده است؛ حضرت زینب (سلام الله علیها) با مشاهده این منظره به امام سجاد (علیه السلام) نزدیک شد وگفت: «او کشته نخواهد شد تا من در دفاع از او کشته شوم» سخن زینب(سلام الله علیها) سبب شد که عمر، شمر را از تصمیم خود منصرف کند. این سبک فداکاری حضرت زینب (سلام الله علیها) در چندین مرحله دیگر نیز تکرار ¬شد.
* تسنیم: لطفاً درباره اثرگذاری حضرت زینب (سلام الله علیها) در جریان کربلا بیشتر توضیح دهید.
* پوراسماعیل:حضرت زینب (سلام الله علیها) در سخت¬ترین شرایط روحی و جسمی، رسالت افشاگری جریان نفاق را به عهده گرفتند و از این جهت شباهت به مادر بزرگوارش حضرت زهراء (سلام الله علیها) دارد که بعد از فقدان پدر بزرگوارش به اقدام علیه جریان نفاق می¬پردازد. در کنار حمایت همه جانبه از امام زمان که در پرسش پیشین به آن اشاره شد، سرپرستی، حمایت و دفاع از زنان و کودکان اهل¬بیت (علیهم‌السلام) از اقدامات زینب کبری (سلام الله علیها) در جریان کربلا به شمار می‌رود.
زمانی که کاروان اسیران در سوگ از دست دادن عزیزان خود و با حداقل امکانات رفاهی مجبور به طی مسیر تعیین شده بودند تنها کوه استواری به نام زینب (سلام الله علیها) توانست از آلام ناگوار عملکرد جنایتکاران بکاهد و این همان روحیه¬ای است که زینب کبری (سلام الله علیها) را تبدیل به عقیله بنی‌هاشم می¬کند. در فرهنگ عرب، بانوی خردمندی که مشکلات را با صبر و خرد و دوراندیشی حل و فصل می¬کند «عقیله» می¬گویند. جدای از اهل¬بیت، در خاندان بنی¬هاشم افراد سرشناسی هستند که به قوم عرب هویت بخشده¬اند، در این وصف باید به موصوف توجه کرد که در بین همه خاندان سرشناس بنی¬هاشم، زینب کبری (سلام الله علیها) این صفت را داراست.
خطبه آتشین این بانو، شالوده حکومت یزید را از بین برد و حضرت زینب (سلام الله علیها)، رسانه با صلابت کربلا تشیّع را برای همیشه تاریخ مدیون خود کرد. وقار زینبی در هنگامه ورود به شهرهای مختلف به ویژه در میان تمسخر و تحقیر مستانه کوفیان حاکی از ژرفای بندگی اوست. اگر امام سجاد (سلام الله علیها) به عنوان صبورترین انسان در عصر خویش از مصیبت «شام» به عنوان سخت¬ترین صحنه اسارت یاد می¬کند، باید اندیشید کدام بُرِش از کربلا در سینه زینب صبور جزر و مد ایجاد کرده است؟ تنها از چنین بانویی بر می¬آید که یزید را در کاخ خود در کمال شجاعت استیضاح کند؛ حضرت زینب (سلام الله علیها) در خطابه گیرای خود به یزید فرمود: «آیا این از عدالت است ای پسر آزاد شده¬ها، که همسران و کنیزان خود را در سراپرده نگهداری و دختران پیامبر را به اسارت ببری؟ هرچه می¬توانی حیله¬هایت را به کار گیر و هرقدر می¬توانی تلاش کن، هرگز نخواهی توانست که یاد ما را از خاطره¬ها ببری و آیاتی را که بر خاندان ما نازل شده، از بین ببری».
جرأت استفاده از تعبیر «یابن طلقاء» و یا «إنّی لَاَستصغر قَدْرَک: من تو را بسیار کوچک می-شمارم» دلاوری و شجاعت زینب کبری (سلام الله علیها) را به نمایش می¬گذارد؛ بانوی با درایت کربلا در منطقی شیوا به یزید خاطرنشان می¬کند که روزی در فتح مکه این رأفت جدم رسول خدا (صلی الله علیه وآله) بود که اجازه داد ابوسفیان و معاویه زنده بمانند و تو فرزند چنین دودمانی هستی! از سویی آینده¬نگری او نسبت به ماندگار ماندن عاشورا حاکی از آگاهی او به اخبار آینده است.
* مهم¬ترین آموزه مکتب زینب کبری (سلام الله علیها)
* تسنیم: به نظر شما چه درس¬هایی از حضرت زینب (سلام الله علیها) می¬توان برای زندگی امروز گرفت؟
* پوراسماعیل: آن چنان که اشاره شد به نظر می¬رسد مهم¬ترین آموزه مکتب زینب کبری (سلام الله علیها) دفاع همه جانبه و تا سرحد جان از امام زمانه خویش است، در این راستا باید شاخصه¬های این نگرش را مشخص کرد. در جامعه¬ای که حاکمیت ارزش¬های انسانی کاسته ¬شود و جریان نفاق برای رسیدن به اهداف دنیایی خود از هیچ تلاشی فروگذار نکند باید دینداری با چاشنی صبر را الگوی خویش قرار داد. خداوند متعال در سوره عصر، ایمان و عمل صالح در کنار سفارش به صبر و حق‌گرایی را به عنوان شاخصه¬های دوری از خسران معرفی می¬کند.
در مکتب حضرت زینب (سلام الله علیها) نیز راه دستیابی به درجات والای ایمان، با صبر در برابر ناملایمات زندگی تعریف می¬شود. دنیا در این نگرش خار و زبون و محل بلا و ابتلاست، پس دنیا و هر چه در آن است نباید سبب غصه انسان شود، بنابراین آنچه در این زندگی اهمیت پیدا می¬کند رضایت خالق هستی است، وقتی محور اعمال انسان، رضای معبود شد درصد رضایتمندی انسان از زندگی نیز به اوج می¬رسد. اینجاست که می‌بینیم اصحاب امام حسین (علیه السلام) در شب عاشورا ـ که در نگاه اول شب غم و غصه است ـ در کنار عبادت به شوخی نیز می¬پردازند که این از صفات مؤمن است.
دنیا از دیدگاه زینب کبری (سلام الله علیها) زمانی زیباست که لبخند رضایت امام زمان را با تمام وجود احساس کنیم و این به نظرم بزرگترین سرمایه روان شناختی مکتب زینب کبری (سلام الله علیها) است. با این نگرش کسی قرآن را آنطور که می¬خواهد تفسیر نمی¬کند، با قسم دروغ به قرآن، آموزه¬های وحیانی را بازیچه زندگی خود قرار نمی¬دهد، چون می¬داند که این عمل¬ پلید از صفات یزیدیان است و وقتی در نهان آدمی رشد کرد، انسان را کر و کور می¬کند و آنچنان که کلام حق در یزیدیان اثر نکرد، حق در چنین انسان¬هایی بی‌اثر است، بنابراین دنیای زینب کبری (سلام الله علیها) با یزیدیان متفاوت است، اینجا حس زیباشناختی او به قدری متفاوت می¬شود که «حرف مردم» ولو کسی که به ظاهر بر اریکه قدرت تکیه زده برایش ارزشی ندارد، چون یافته¬ است که جز در مسیر رضای معبود نباید هیچ حرکتی انجام داد پس جز زیبایی چیزی نمی¬بیند.
* متفکران اندیشه خود را برای فهم «ما رأیت الا جمیلاً» به کار گیرند
متفکران حیات بشری باید تمام قدرت، بینش و اندیشه خود را برای فهم تفسیر «ما رأیت الا جمیلاً» به کار گیرند تا در فضایی جغرافیای اندیشه زینبی قرار گیرند و دنیا را از منظر او تعریف کنند. راز این بالندگی زمانی است که زینب کبری (سلام الله علیها) به جای «لذت زندگی» به «معنای زندگی» می¬اندیشد و درد و رنج دنیای فناپذیر برای او جلوه¬ا¬ی ندارد. حضرت زینب (سلام الله علیها) آنچنان که عنوان زینت پدر را در تمام عمر با خود حمل می¬کند پرورش یافته مکتب صبرِ استخوان در گلو و تیغ در چشم است، بنابراین مهارت مقابله با تنیدگی¬های زندگی را دارد و این بزرگترین نیاز بشر معاصر در برابر ناملایمات روزگار است. شکیبایی حضرت زینب (سلام الله علیها) در غروب جانکاه رسول خدا (صلی الله علیه وآٰله)، سایه سنگین شهادت مادر و پدر و دو برادر و فرزندان از یک سو و مصائب بعد از غوغای کربلا از سوی دیگر از این بانو چهره¬ای تکرار ناشدنی می¬کند. ایشان در عصر عاشورا، در هیاهوی ناجوانمردی دشمنان دین خدا، وقتی پیکر چاک چاک برادر را می¬نگرد خم بر ابرو نمی‌آورد و مانندکوهی استوار، استقامت را سرلوحه عملکرد خود قرار می¬دهد و دست به سوی آسمان بلند می¬کند و می‌فرماید: خدایا این قربانی را از ما به شایستگی بپذیر. لذا همه ما باید اینچنین در لحظات دشوار زندگی صبور باشیم.
انتهای پیام/*
https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/11/03/1635008/%D9%85%D8%AA%D9%81…
