محبوب ترین مقالات

نسبت میان انسان و علم آموزی (سر مقاله ی هشتمین شماره از مجله ی دانش نامه ی علوم قرآن و حدیث)

گوناگونی پیرامون اصناف مردم در دیدگاه اهل بیت(علیهم السلام) در منابع ماثور وجود دارد که هر کدام با هدف و حکمت خاصی است. تامل بر روش این نوع تقسیم ها خود می تواند عنوان پایان نامه هایی در راستای فقه الحدیث باشد.  در یکی از این تقسیم بندی ها محور سخن”علم” است جایی که جابر جعفی از امام باقر(علیه السّلام) روایت کرده که رسول خدا(صلی الله علیه و آله) فرمودند:  (اغْدُ عَالِماً أَوْ مُتَعَلِّماً وَ إِیَّاکَ أَنْ تَکُونَ لَاهِیاً مُتَلَذِّذاً). یعنی: صبح کنید در حالی که عالِم یا متعلم باشید، و بپرهیزید از اینکه بیکارِ لذت‌جو باشید.  📚 برقی، المحاسن، ج۱،ص۲۲۷. بر اساس این روایت نسبت میان انسان و علم باید در زندگی، آن هم به صورت روزانه مشخص گردد؛ آموختن یا فراگرفتن در نگاه دینی موضوعی تعطیل بردار نیست، نکته ای که اگر نظام آموزشی بدان اهتمام ندارد باید والدین برای فرزندان خویش برنامه ریزی کنند، بدین ترتیب روزهای تعطیل از تعریف نادرست آن فاصله گرفته و آوردگاهی برای بهره جستن از سرچشمه ی علم ترسیم می شود.  دقت نظر داریم که تعبیر علم در عبارت های پیش گفته ناظر به تعریف دینی آن است که با تعاریف انسانی آن کاملا متفاوت است؛ به بیان دیگر اگر می خواهیم فرزندان ما برای همیشه از کسب علوم مصطلح فاصله بگیرند باید بپرهیزیم از اینکه قلم و کاغذ به دست آنان دهیم و تکلیف هایی برای روزهای تعطیل آنان تعریف کنیم. از جهتی دیگر، توجه به نشر و گسترش علم، دیگر وظیفه ای است که بر عهده ی ما نهاده شده است. اسلام، آیینی است اجتماعی که در آموزهای مختلف از بی تفاوتی نسبت به جامعه ما را بر حذر داشته است. روح اجتماعی حاکم بر بسیاری از احکام نظیر: نماز جماعت، حج، خمس و…گویای این واقعیت است؛ علم هم از این قاعده مستثنی نیست و باید برای انتقال آموزه های صحیح به دیگران اهتمام داشت. امام باقر(علیه السلام) می فرمایند:  (زکاه العلم ان تعلمه عباد الله) یعنی: زکات علم این است که آن را به بندگان یاد بدهی. 📚شیخ کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۱.   پیرامون زکات دانش در آینده آن شاءالله سخن خواهیم گفت. امید، آن که خداوند علیم همه ی ما را در نشر علوم و معارف قرآن واهل بیت(علیهم السلام)بیشتر از گذشته کوشا گرداند.