سه شنبه, اسفند ۲۶, ۱۳۹۳ – ۲۱:۵۲
سر مقاله ی دوّمین شماره از مجله ی علمی- تخصصی« دانش نامه ی علوم قرآن و حدیث»
رفتار خردمندانه در زندگی این طور حکم می‌‌‌‌کند که بیاموزیم و یا آموزش دهیم و صد البتّه خوشا به حال آنان که تا پایان حیات در هر دو نقش می‌‌‌‌کوشند.
در گفتمان دینی، هر حرکت ما باید«معنا دار» باشد از این رو صاحبان اندیشه در این تفکرند که پیوسته به این پرسش‌‌ها پاسخ دهند: که چرا می‌‌‌‌خوانیم و چرا یاد می‌‌‌‌د‌‌هیم؟ آیا عنوان‌‌های علمی ما را سرخوش می‌‌‌‌کند؟! آیا به دنبال دنیای فانی هستیم؟! و یا …
این پرسش‌‌ها از آن رو است که خردمند علم‌‌جو می‌‌‌‌د‌‌اند در این عالَم علومی هست که برایش سودی ندارد و دانشی ـ که باید روشن کننده ی حقایق پیرامون او باشد ـ گاه حجابی است که او را از شناختن خویشتنِ خویش غافل می‌‌‌‌کند و چه سهمگین که عالِم دنیا، جاهل آخرت باشد و حتی بوی بهشت را استشمام نکند!
همه ی ما اعم از مدّرس و دانشجو نیازمند به بازخوانی روایت پیش رو و به کاربستن آن در حیات علمیِ خود هستیم! شاید پیش آمده است پاسخ پرسشی را نمی دانیم امّا شهامت «نمی دانم» را نداریم، همان حقیقتی که امیر(علیه السلام) فرمود: «لَا أَعْلَمُ نِصْفُ الْعِلْم».(تمیمى آمدی، ص۴۸)
آیا تاکنون همه ی تصمیم ها ، فتواها و قضاوت های ما در زندگی صحیح بوده است؟چه ناگوار است که فردا دانش آموخته های درس های ما بهشتی باشند و ما…
«یَا أَبَاذَرٍّ، إِنَّ شَرَّ النَّاسِ مَنْزِلَهً عِنْدَ اللَّهِ یَوْمَ الْقِیَامَهِ: عَالِمٌ لَا یُنْتَفَعُ بِعِلْمِهِ وَ مَنْ طَلَبَ عِلْماً لِیَصْرِفَ بِهِ وُجُوهَ النَّاسِ إِلَیْهِ لَمْ یَجِدْ رِیحَ الْجَنَّهِ؛ یَا أَبَاذَرّ، مَنِ ابْتَغَى الْعِلْمَ لِیَخْدَعَ بِهِ النَّاسَ لَمْ یَجِدْ رِیحَ الْجَنَّهِ؛ یَا أَبَاذَرٍّ، إِذَا سُئِلْتَ عَنْ عِلْمٍ لَا تَعْلَمُهُ، فَقُلْ: لَا أَعْلَمُهُ تَنْجُ مِنْ تَبِعَتِهِ وَ لَا تُفْتِ بِمَا لَا عِلْمَ لَکَ بِهِ تَنْجُ مِنْ عَذَابِ اللَّهِ یَوْمَ الْقِیَامَهِ؛ یَا أَبَاذَرٍّ، یَطَّلِعُ قَوْمٌ مِنْ أَهْلِ الْجَنَّهِ عَلَى قَوْمٍ مِنْ أَهْلِ النَّارِ! فَیَقُولُونَ: مَا أَدْخَلَکُمُ النَّارَ وَ قَدْ دَخَلْنَا الْجَنَّهَ لِفَضْلِ تَأْدِیبِکُمْ وَ تَعْلِیمِکُمْ؟ فَیَقُولُونَ: إِنَّا کُنَّا نَأْمُرُ بِالْخَیْرِ وَ لَا نَفْعَلُه». (طبرسی،۴۶۰)
پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) به ابوذر غفاری (رحمه الله علیه) می فرماید:«به درستی که بدترین مردمان نزد خداوند در روز قیامت عالمی است که از علمش سودی نبرده است و کسی که برای جلب توجّه مردم به سوی خود به دنبال تحصیل علم باشد، بوی بهشت را استشمام نخواهد کرد.
ای ابوذر! بوی بهشت به مشام کسی که برای مردم فریبی در جستجوی علم باشد، نخواهد رسید، ای ابوذر! هرگاه از تو چیزی پرسیدند که پاسخ آن را نمی دانستی، پس بگو: نمی دانم و خود را از پیامدهای آن نجات ده و به چیزی که نمی دانی، فتوا نده تا از عذاب خداوند در روز قیامت نجات یابی، ای ابوذر! گروهی از بهشتیان از گروهی از اهل جهنّم آگاه می شوند و به آن ها می گویند: چه چیزی شما را جهنّمی کرد، در حالی که ما به برکت تربیت و تعلیم شما بهشتی شدیم؟ آنان در پاسخ می گویند: ما دیگران را به کارهای خیر فرمان می دادیم و خود به آن ها عمل نمی کردیم.»
بعد از انتشار اوّلین شماره از «دانش نامه ی علوم قرآن و حدیث» استادان و پژوهشگران حوزوی و دانشگاهی، به شیوه های مختلف از خادمان نشر مجلّه تقدیر کردند، ضمن تشکر از ابراز لطف فرهیختگان محترم، برای ایشان و همکاران خود، آرزوی عافیت و دستیابی به«علم حقیقی» را از خالق بی همتا خواستارم.
«اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ نَفْسٍ لَا تَشْبَعُ وَ مِنْ قَلْبٍ لَا یَخْشَعُ وَ مِنْ عِلْمٍ لَا یَنْفَع». (شیخ طوسی، ج۱، ص۷۵)
منابع
– تمیمى آمدى، عبدالواحدبن محمّد، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، مصطفى درایتى، قم، دفتر تبلیغات، چاپ اوّل، ۱۳۶۶ش.
– طبرسى، حسن بن فضل، مکارم الأخلاق، قم، شریف رضى، چاپ چهارم، ۱۴۱۲ق.
– طوسى، محمدبن الحسن، مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد، بیروت، مؤسسه فقه الشیعه، چاپ اوّل، ۱۴۱۱ق.
