مصاحبه ی خبرگزاری بین المللی ایکنا به مناسبت سالروز درگذشت جناب سلمان فارسی
.در مقدمه یک معرفی کلی از شخصیت سلمان فارسی بیان کنید.
سلمان فارسی از جایگاه ویژه‌ای نزد اهل‌بیت(علیهم السلام) برخوردار است، تا جایی که می‌توان گفت در عصر خویش هیچ‌کس به پای او نمی‌رسد، تعبیر زیبای «منااهل البیت» برای اولین بار به او نسبت داده شده است.
روزی سلمان خدمت پیامبر(صلی الله علیه و آله) رسید، اصحاب به جهت کهنسالی و مورد احترام بودن سلمان نزد پیامبر او را تکریم کردند، در این میان عمربن‌خطاب نیز وارد شد، وقتی این تکریم‌ها را دید گفت: «این مرد عجم چه کسی است که در بین اعراب، صدرنشین شده است؟» پیامبر(صلی الله علیه وآله) ضمن خط بطلان کشیدن بر «تبعیض نژادی» فرمود: «سلمان بحرٌ لا یُنْزَفُ و کَنْزٌ لایُنْفَدُ، سلمان منّا اهل‌البیت، سَلْسَلٌ یَمْنَحُ الحِکمَهَ و یُؤْتِی البُرْهان»، «سلمان مانند دریایی که نمی‌خشکد و مانند گنجی بی‌پایان است، او از خاندان ماست، سلمان آبشار و چشمه‌ای است که حکمت را جاری می‌کند و راه و دلیل روشن می‌آورد.»
در نقل دیگری داریم، «ابن کوّا» که یکی از سران متعصب خوارج بود سرانجام در جنگ نهروان کشته شد. او گاهی از حضرت آیات مشکله را می‌پرسید. روزی که امام علی(علیه السلام) مشغول سخنرانی بود، ابن کوّا سؤالاتی بیان کرد و آن حضرت هم پاسخ داد، از جمله اینکه پرسید: «ای امیرمؤمنان! نظرت پیرامون سلمان فارسی چیست؟» امام علی(علیه السلام) فرمود: «بخٍّ بخٍّ! سلمانُ منّا اهل‌البیت و مَن لکم بمثل لقمان الحکیم، علم علمُ الاوّل وَ علمُ الآخر»، «آفرین آفرین! سلمان از ما اهل‌بیت است و چه‌کسی برای شما، همانند لقمان حکیم است-جز سلمان-؟ او دانش اول و آخر را می‌دانست.»
جایگاه ویژه او برای دانشوران شیعه همچون آفتاب، آن چنان روشن است که در آثار خود به آن اذعان دارند، به‌عنوان مثال شیخ مفید(رحمه الله علیه) در کتاب اختصاص می‌آورد: «در نزد امام صادق(علیه السلام) از جناب سلمان و جعفر طیار یاد شد و بعضی جعفر را بر سلمان برتری دادند»، بعضی گفتند: «سلمان مجوسی بود و بعد مسلمان شد»؛ بنابراین مقام سایر افراد یاد شده بالاتر است، حضرت جعفر صادق(علیه السلام) از جای خود بلند شدند و به حالت غضبناک خطاب به ابوبصیر فرمودند: «ای ابوبصیر! خداوند، سلمان را از طایفه علوی قرار داد، بعد از آنکه در زمره مجوسیان بود و از طایفه قرشیان قرار داد بعد از آنکه فارسی بود، پس صلوات خدا بر سلمان باد. به درستی که جناب جعفر هم، شأنی دارد که با ملائکه در بهشت پرواز نماید»، یا در رجال‌کشی روایت شده: «نزد حضرت باقر(علیه السلام) یادی از سلمان‌فارسی به میان آمد، پس حضرت فرمود: «نگویید سلمان فارسی، بلکه بگویید سلمان محمدی چون او از ما اهل بیت است».
.چه عواملی موجب برجستگی شخصیت سلمان میان صحابه شد؟
جناب سلمان همواره در جست‌وجوی حقیقت و پیروی از آن بود، نکته مهمی که میان عموم اصحاب پیامبر(صلی الله علیه وآله) به چشم نمی‌خورد، بنابراین تمام معادلات زندگی سلمان فارسی حول همین نگرش شکل گرفت، وقتی بشارت ظهور پیامبری در حجاز را از پیشوای خود دریافت کرد، بی‌درنگ به‌دنبال گمشده ی خویش سختی مهاجرت را بر خود هموار کرد و حاضر شد مانند یک برده در نخلستان آن قدر کار کند تا شب و روزها طی شود و خورشید اسلام طلوع کند، همین رویکرد پیروی از حقیقت را سلمان بعد از شهادت پیامبر(صلی الله علیه وآله) داشت و از بیعت با خلیفه اول خودداری کرد.
سلمان فارسی در طول زندگی پربرکتش، مردم را با حقایق و معارف دین آشنا کرد. در مجلسی لب به سخن گشود و گفت: «ای مردم! شما را به خدا سوگند می‌دهم و نیز به حق پیامبر(صلی الله علیه وآله)، آیا شما گواهی می‌دهید که پیامبر(صلی الله علیه وآله) فرمود: «سلمان منّا اهل البیت؟». همه ی جمعیت پاسخ دادند: آری، سوگند به خدا که گواهی به آن می‌دهیم. در این موقع سلمان ادامه داد: «پس من هم گواهی به آن داده و می‌گویم از پیامبر(صلی الله علیه وآله) شنیدم که فرمود: «علیٌّ امامُ المتّقین و قائدُ الغُرِّ المُحجّلِین و هوَ الأمیرُ مِن بَعدی»، «علی(علیه السلام) امام پرهیزکاران و رهبر سفیدرویان و نیکبختان است و او بعد از من، فرمانروا و حاکم است».
دومین نکته ی برجسته شخصیت افتخار ما ایرانیان، به نظر می‌رسد توان مدیریتی اوست که در زمان‌های مختلف از خود بروز داده است، در جنگ خندق پیشنهاد حفر خندق توسط وی و رشادت امام علی(علیه السلام) در کشتن عمروبن عبدود سبب پیروزی سپاه اسلام شد و در عصر بعد از پیامبر(صلی الله علیه وآله) نزدیک دو دهه فرمانروای مدائن بود و به گفته برخی در این مقطع بدون استفاده از بیت‌المال با زنبیل‌بافی به اداره معیشت خود می‌پرداخت که با اعتراض خلیفه دوم مواجه شد و او در پاسخ به خلیفه ضمن یادآور شدن سنت پیامبر(صلی الله علیه وآله)، روش حکومت‌داری خود را براساس سیره نبی خدا ترسیم کرد.
.علت توانایی و نقش آفرینی مثبت سلمان فارسی در نظام مدیریتی علوی چه بود؟
وقتی امام صادق(علیه السلام) به یکی از اصحاب خود می‌فرماید: «سلمان را فارسی نخوان، بلکه او را محمدی بخوان، دلیل نکوداشت نام سلمان را در میان اهل‌بیت(علیهم السلام) را در سه محور معرفی می‌کند، نخست اینکه خواسته امیرالمؤمنین(علیه السلام) را بر خواسته ی خویش برگزیده بود، دوم آنکه دوستدار فقرا بود و آنان را بر ثروتمندان ترجیح می‌داد و سوم آنکه علم و عالم را گرامی می‌داشت.
این هر سه که نیاز مدیران روزگار ما نیز هست، نقش بسیار مهمی در ساختن شخصیت انسان دارد. با نور علم و معرفت آدمی حرکت می‌کند و در سلوک خود، خواسته ی مولایش را بر هر چیزی مقدم می‌دارد، با این دو بال پرواز، یک مدیر، متخصص و متعهد می‌‌شود و در مشی مدیریتی خود همواره به فکر ضعیفان جامعه هست و حتی بودن در کنار آنان را برای خود افتخار می‌داند، بنابراین زندگی سلمان فارسی، عصاره‌ای از فرمایشات اهل‌بیت(علیهم السلام) است که در مقاطع مختلف زندگی از خود نشان داده، به عبارت دیگر سلمان، «شیعه، آن‌گونه که باید باشد» است.
وقتی انسان در کسوت مدیریت و اداره ی جامعه، دست از منفعت‌طلبی برکشد و مطیع صِرف امر مولای خویش در تمام امور باشد، یک شیعه ی واقعی است که توان تصمیم در راه پر و پیچ و خم مدیریت را می‌یابد؛ چرا که قرآن کریم می‌فرماید: «مَنْ یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً» پس برای اداره ی جامعه و اداره ی زندگی باید تقوا داشت که تقوا گوش فرادادن به فرمان حجت خدا در همه ی امور است.
.نقش سلمان فارسی در اثرگذاری بر جامعه ایران بررسی کنید.
به گفته ی برخی از مورخان، سلمان‌فارسی اولین کسی است که قرآن را به زبان فارسی ترجمه کرده است؛ بنابراین وی نقش بسزایی در هدایت بسیاری از مسلمانان داشته و دارد. در این نقل‌ها آمده است که مردم فارس طى نامه‌‌اى از سلمان خواستند تا براى ایشان سوره فاتحه را به فارسى بنویسد. سلمان پس از عرضه کردن نظر خود بر پیامبر(صلی الله علیه وآله)، براى ایشان نوشت: «بسم اللّه الرحمن الرحیم به نام یزدان بخشاینده…» اگر چه بیشتر کتاب‌های تاریخی ارتباط سلمان فارسی با وطن خود را به بعد از حیات پیامبر(صلی الله علیه و آله) موکول می‌کنند، اما در صورت پذیرش این نقل باید ارتباط سلمان فارسی با ایرانیان را از عصر پیامبر(صلی الله علیه و آله) بدانیم.
اگر چه کشورگشایی‌های خلیفه دوم اسلام را به ایران آورد، اما حضور جناب سلمان در مدائن، پایتخت سابق ساسانیان، سبب شد ایرانیان با حقیقت اسلام آشنا شوند و مکتب تشیع را برگزینند، امروز هم نقش سلمان‌فارسی میان ایرانیان پررنگ است؛ چرا که ایران شیعه خانه اهل‌بیت(علیهم السلام) است و این موهبت ریشه در بیعت راستین سلمان فارسی در غدیر دارد و چه بسا پاسخ به این استواری در بیعت امیرمؤمنان(علیه السلام) است که امام صادق(علیه السلام) سلمان را در جرگه رجعت‌کنندگان در حکومت امام زمان(عجل الله فرجه) معرفی می‌کند.
۱۴مهر۱۳۹۸_۱۱:۱۴
https://khorasan.iqna.ir/fa/news/3847566/%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D9%88-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AD%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D9%81%D9%82%D8%B1%D8%A7-%D9%88-%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86
